Dynastia Habsburgów
Habsburgowie ponieśli początkowo kilka porażek (m.in. w sporach ze Szwajcarią), ale cały czas starali się umocnić swą pozycję. W 1335 r. zaanektowali Karyntię i Krainę, a w 1363 r. Tyrol. Mieli także szansę na opanowanie Polski, bowiem Jadwiga (córka Ludwika Węgierskiego, będącego również królem Polski) jako dziecko została zaręczona z Wilhelmem Habsburgiem. Zaręczyny zostały jednak zerwane pod naciskiem polskiej szlachty. Aby podnieść swój status do rangi arcyksięcia, Rudolf IV (panował w latach 1358-1365) sfałszował nawet kilka dokumentów (w tym tzw. przywilej większy – Privilegium maius). Położył też kamień węgielny pod wiedeńską katedrę św. Stefana oraz założył Uniwersytet Wiedeński. Osiągnięcia te pomogły mu zjednać sobie zamożne rodziny w Wiedniu, których przywileje ograniczono w poprzednim stuleciu.
W 1453 r. Fryderyk III zdobył godność cesarza Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (już bez konieczności popełniania fałszerstw). Przekonał ponadto papieża Pawła II, by ten w 1469 r. wyniósł Wiedeń do rangi biskupstwa. Ambicje Fryderyka III nie miały granic. Jego mottem było AEIOU, co zwykle tłumaczono jako Austria Est Imperare Orbi Universo, a kilku erudytów wzmocniło te roszczenia do Alles Erdreich Ist Ósterreich Unterthan (Całe królestwo ziemskie jest poddanym Austrii) lub nawet do Austria Erit in Orbe Ultima (Austria istnieć będzie wiecznie).
Od czasów Fryderyka III polityka Habsburgów oparta była na zdobywaniu nowych terytoriów poprzez polityczne małżeństwa. Strategia ta miała, niestety, uboczne efekty genetyczne (dyskretnie tuszowane w oficjalnych portretach), choćby w postaci wydłużonej dolnej szczęki, która stała się cechą rodzinną. W 1477 r. syn Fryderyka III, Maksymilian, zdobył kontrolę nad Burgundią i Niderlandami poprzez małżeństwo z Marią Burgundzką. Najstarszy syn Maksymiliana, Filip, poślubił w 1496 r. hiszpańską infantkę Joannę. Władcą, który ostatecznie zyskał najwięcej, był syn Filipa, Karol. Od 1516 r. nosił on imię Karola I Hiszpańskiego (co oznaczało również kontrolę nad wieloma terytoriami zamorskimi), a w 1519 r. został Karolem V – cesarzem Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego.
Zdobycze Karola V były zbyt rozległe, by mogła nimi skutecznie rządzić tylko jedna osoba. Dlatego w 1521 r. cesarz przekazał terytorium austriackie swojemu młodszemu bratu Ferdynandowi, który poprzez małżeństwo z Anną Jagiellonką odziedziczył również Węgry i Czechy (po tym jak jej brat, król Ludwik II, zginął w 1526 r. w bitwie z Turkami pod Mohaczem).
Zagrożenie tureckie
Ferdynanda I pochłonęły działania zmierzające do zabezpieczenia kraju przed najazdem Turków, dowodzonych przez Sulejmana Wspaniałego, sułtana imperium osmańskiego. Szczególnie zagrożona była Styria. Turcy zdobyli Bałkany, uśmiercając króla Ludwika II w trakcie batalii o Węgry, i w 1529 r. dotarli do Wiednia. Trwające 18 dni oblężenie miasta załamało się jednak wraz z nadejściem zimy. Najeźdźcy wycofali się, ale nie utracili swej potężnej siły, toteż pod presją tureckiego zagrożenia Ferdynand I w 1533 r. przeniósł dwór do Wiednia, co podniosło prestiż miasta. Był on także pierwszym Habsburgiem, który zamieszkał tu na stałe.
W 1556 r. Karol V abdykował – na jego miejsce koronowany został Ferdynand I. Pozostałe po Karolu terytoria odziedziczył jego syn Filip II, co ostatecznie zakończyło podziały w rodzie Habsburgów. W 1571 r. Maksymilian II przyznał swym poddanym wolność wyznania, po czym zdecydowana większość Austriaków przeszła na protestantyzm. W 1576 r. cesarzem został Rudolf II, wnuk Maksymiliana i zagorzały zwolennik kontrreformacji, w związku z czym spora część kraju -nie bez przymusu – powróciła do katolicyzmu. Konflikt na tle nietolerancji religijnej stał się przyczyną wybuchu w 1618 r. wojny trzydziestoletniej, która spustoszyła całą Europę Środkową. W 1645 r. protestancka armia szwedzka była bliska podbicia Wiednia, ale ostatecznie zrezygnowała z ingerencji. Układ pokojowy, zwany traktatem westfalskim, zawarto ostatecznie w 1648 r. Na jego mocy Austria utraciła niektóre ziemie na rzecz Francji.
Do końca stulecia kraj był zajęty powstrzymywaniem agresji tureckiej w Europie. W 1683 r. wyczerpany licznymi epidemiami dżumy Wiedeń został ponownie oblężony przez Turków (zob. ramka Turcy i Wiedeń). Wiedeńczycy byli już bliscy kapitulacji, ale z odsieczą przybyły im polskie wojska pod wodzą Jana III Sobieskiego, wspierane przez siły niemieckie. Połączona armia stopniowo spychała Turków na południowo-wschodni kraniec Europy. Usunięcie tureckiego zagrożenia odzwierciedliło się w bogactwie barokowego budownictwa w wielu miastach. Za panowania muzykalnego cesarza Leopolda I Wiedeń stał się magnesem przyciągającym znakomitych wykonawców i kompozytorów.