Nazwisko: Goethe
Imię/Imiona: Johann, Wolfgang
Znany też jako:
Urodzony: 28 sierpień 1749 (Frankfurt, Niemcy)
Zmarł: 22 marzec 1832 (Weimar, Niemcy)
Kategoria: Literatura.
Goethe Johann Wolfgang – ur. 28.VIII.1749 we Frankfurcie nad Menem, zmarł 22.III.1832 w Weimarze, wybitny poeta, dramaturg, prozaik i eseista niemiecki, najbardziej reprezentatywny przedstawiciel ruchu burzy i naporu
(preromantyzmu) oraz niemieckiego klasycyzmu. Pochodził z zamożnej rodziny mieszczańskiej. Studia prawnicze ukończył w Lipsku; zaprzyjaźniony z Johannem Gottfriedem Herderem (1744-1803), teoretykiem literatury i filozofem kultury, postulującym nawiązanie do tradycji ludowej i stworzenie więzi między literaturą i całym narodem; w latach późniejszych w bliskiej przyjaźni z Schillerem. Od 1775 na zaproszenie księcia Karola Augusta osiada w Weimarze, gdzie pełni wiele funkcji publicznych m.in. ministra finansów, współpracuje blisko z teatrem. Ogromny dorobek literacki, obejmujący wiersze liryczne, ballady, eposy, powieści, dramaty, autobiografię i korespondencję, przypada na dwa okresy. Pierwszy to (zapowiadający romantyzm) okres burzy i naporu
, gwałtownego protestu przeciw ograniczeniom starych struktur feudalnych i starego modelu literatury dworskiej – powstają wówczas m.in. hymny miłosne, pierwsze dramaty, m.in. komedia Kaprys zakochanego, a przede wszystkim Cierpienia młodego Wertera (1774), powieść epistolarna, która przyniosła pisarzowi wielki rozgłos jako wyrazicielowi rozterek młodej generacji. Drugi okres twórczości pozostaje pod wpływem lektur dzieł mistrzów starożytnych; Goethe odrzuca wówczas poetykę preromantyczną, zapoczątkowując epokę niemieckiego klasycyzmu, m.in. jako autor dramatów: Ifigena w Taurydzie (1787), Torquato Tasso (1789), a zwłaszcza Faust, dzieło, nad którym z przerwami pracował niemal 60 lat (1773-1831, część I opubl. 1808, cz.II opubl. po śmierci, 1832). Wydał również powieści edukacyjne: Lata nauki Wilhelma Meistra (1796), Lata wędrówki Wilhelma Meistra (1821-29), powieść Powinowactwa z wyboru (1809), eposy: Lis Przechera (1794), Herman i Dorota (1797).