Rządy Persów

Wraz z podbojem perskim skończył się okres prosperity miast greckich na zachodnim wybrzeżu. Mimo że były one do tej pory poddanymi Lidii, nie czuły się z tego względu szczególnie urażone, natomiast z Persami układało im się nie najlepiej. Kolonie greckie w Azji Mniejszej zakładane były przez emigrantów z Grecji, a konkretniej Eolów i Dorów, którzy zaczęli tutaj napływać ok. XII -XI w. p.n.e. Rozwinęły się przede wszystkim ze względów handlowych, większość z nich posiadała własne porty. Do najważniejszych ośrodków miejskich na wybrzeżu Morza Egejskiego należały m.in. Efez, Smyrna, Fokaja, Kolofon i Milet – wszystkie te miasta znane były w ówczesnym świecie jako ważne ośrodki polityczno-kulturalne. Również nad Morzem Czarnym i Śródziemnym powstało wiele kolonii greckich odgrywających niepoślednią rolę w krzewieniu kultury greckiej w Azji Mniejszej.

Po zwycięstwie nad Krezusem Persowie ustanowili na dawnych ziemiach państwa lidyjskiego, obejmujących niemalże całą Anatolię, nową satrapię ze stolicą w Sardes. Od samego początku miasta greckie sprzeciwiały się panowaniu Persów, którzy wg nich byli barbarzyńcami. Raz po raz wybuchały powstania przeciwko obcym rządom, będące zaczątkami wojen grecko-perskich. W 500 r. p.n.e. zbuntowały się miasta jońskie, ale nawet mimo pomocy Aten epizod ten zakończył się sukcesem Persów. Ci ostatni myśleli o zawładnięciu Grecją, ale porażki pod Maratonem (490 r. p.n.e.), Salaminą (480 r. p.n.e.) i Platejami (479 r. p.n.e.) odsunęły niebezpieczeństwo od Hellady. Niestety nie udało się jeszcze wyprzeć Persów z Azji Mniejszej, ale niektóre miasta-państwa zdołały odzyskać częściową niezależność, jak chociażby Karia. Jednym z jej najbardziej znanych władców był Mauzolos, który pozostawił po sobie wspaniały grobowiec – od niego wzięła się nazwa mauzoleum. Panowaniu perskiemu w Azji Mniejszej położyły kres podboje Aleksandra Wielkiego.