Węzeł wschodni. Rokowania z Sowietami

Węzeł wschodni. Rokowania z Sowietami

O ile Paderewski godził się na formułę federacji, ale liczył się bardzo z zachodnimi przyjaciółmi, o tyle po jego odejściu Piłsudski z Wasilewskim odzyskali wolną rękę i mogli eksperymentować po swojemu. Szefem rządu był Leopold …

Dwie polityki zagraniczne

Dwie polityki zagraniczne

Dmowski był do zimy [1919/1920] w Paryżu, po czym musiał ratować nadszarpnięte zdrowie w Algierze. W sejmie tymczasem prowadził komisję spraw zagranicznych i nadawał ton całemu zgromadzeniu Stanisław Grabski, również zwolennik państwa narodowego bez nadmiaru obcoplemiennych mniejszości. …

Mała konstytucja. Piłsudski naczelnikiem państwa

Mała konstytucja. Piłsudski naczelnikiem państwa

Wiedziano z góry, że trudno będzie rządzić Polską wbrew Piłsudskiemu i że jego wywyższenie na stanowisko głowy państwa najmniej napotka sprzeciwów. Żadna jednak partia, nie wyłączając Wyzwolenia, nie życzyła mu preponderancji. Wszyscy wierzyli mocno, że …

Oblicze Sejmu Ustawodawczego

Oblicze Sejmu Ustawodawczego

Zgromadził się ów sejm 10 lutego 1919 i zaraz stoczył pierwszą walkę. Marszałkiem został Wojciech Trąmpczyński, poznańczyk, prawnik, narodowy demokrata, wytrawny i hartowny parlamentarzysta (155 głosów), gdy kontrkandydat chłop Witos otrzymał głosów 149. Zrazu jako przedstawicieli zaboru …

Dalsze prace delegacji polskiej w Paryżu

Dalsze prace delegacji polskiej w Paryżu

Na dzień przed podpisaniem traktatu pokojowego z Niemcami Clemenceau wręczył delegacji polskiej projekt innej umowy: o obywatelstwie polskim, którą później nazwano traktatem o mniejszościach narodowych. Nie sposób było protestować, bo też [krok ten] był …

Traktat wersalski

Traktat wersalski

6 maja plenarna konferencja pokojowa wysłuchała streszczenia traktatu z Niemcami, który nazajutrz zakomunikowano tym ostatnim z zaznaczeniem, że mogą zgłaszać pomysły tylko co do sposobu realizacji ustalonych już zasad. Niemcy protestowali i nie bez skutku, bo w dalszych …

Sprawa ukraińska na konferencji i w polu

Sprawa ukraińska na konferencji i w polu

Losy Wilna i Lwowa zależały nie tylko od stosunku sił walczących i nie tylko od zamiarów zachodnich potencji, ale także od świadomej woli polityków polskich. Piłsudski pod wpływem swego otoczenia rychło cofnął zgodę …

Wielkopolanie pod Lwowem – Piłsudski w Wilnie

Wielkopolanie pod Lwowem – Piłsudski w Wilnie

Jeżeli brytyjskiego premiera zrażał mocny ton Dmowskiego, to w większym stopniu musiała go drażnić samorzutnie rosnąca siła Polski. Oto w [marcu 1919 r.] ledwo wyćwiczone pułki wielkopolskie zasiliły armię działającą przeciw Ukraińcom, przybyły …

Rewindykacje zachodnie

Rewindykacje zachodnie

Konferencja pokojowa zaczęła się 18 stycznia [1919 r.] ogólnym zebraniem delegatów państw „sprzymierzonych i stowarzyszonych”, po czym rokowania i decyzje skupiły się w Radzie Najwyższej złożonej z szefów rządów i ministrów spraw zagranicznych [pięciu mocarstw]; później Lloyd George …

Fakty dokonane w kraju

Fakty dokonane w kraju

Miała Polska we Francji doskonale wyekwipowaną armię „błękitną” Hallera (60 000 ludzi), którą Piłsudski od razu chciał zabrać Komitetowi i podciągnąć pod swoje rozkazy, a którą Dmowski przeznaczył przede wszystkiem do obsadzenia Gdańska i dolnej Wisły. …