Alianci wobec sprawy polskiej

Alianci wobec sprawy polskiej

Polska jako państwo narodowe z możliwością rozwoju wewnętrznego, a bez zdobywania „przestrzeni życiowych” przemocą, odradzała się na przekór Niemcom [oraz] białej i czerwonej Rosji, Litwie, Ukrainie, w rywalizacji z Czechami, przy niepewnym i bardzo niejednakowym poparciu …

Delegacja polska w Paryżu

Delegacja polska w Paryżu

Do początku kwietnia, póki Paderewski instalował nowy rząd w Warszawie, Dmowski z Erazmem Piltzem i Marianem Seydą głównie strzegli sprawy [na rozpoczętej 18 stycznia 1919 r.] konferencji pokojowej. Komitet istniał dalej jako naczelny organ polskiej polityki …

Rząd Paderewskiego

Rząd Paderewskiego

Odczuwano powszechnie w Polsce, że taki rząd nie potrafi wobec zagranicy na kongresie godnie reprezentować państwa. Przyjechał w grudniu z Paryża, jako delegat Komitetu, Stanisław Grabski, by przekonać Belweder (siedziba naczelnika) o konieczności rozszerzenia rządu na wszystkie odłamy …

Trudności zewnętrzne

Trudności zewnętrzne

Dzień (11 XI 1918) zawieszenia broni, radosny na Zachodzie, przeszedł chmurno nad Polską. Czekały nas jeszcze walki wyzwoleńcze i zmagania z własną słabością. Komitet paryski z niepokojem patrzał na wypracowaną przez Dmowskiego mapę Polski. Mocarstwa zachodnie jej nie …

„Moraczewszczyzna”

„Moraczewszczyzna”

Kapitan-premier nie od razu okazał się takim zawziętym fakcjantem jakim zasłynie po latach 20 wśród walk prowadzonych na prawo i lewo. Gorący Polak i demokrata, pojętny samouk w polityce, przystosowywał się do ubóstwianego komendanta, ale też słuchał rad liderów …

Piłsudski w Warszawie

Piłsudski w Warszawie

Uwolnienia najpopularniejszego wodza domagał się od Niemców jeszcze rząd Świeżyńskiego. Ale ta interwencja była zbędna. Miarodajne czynniki niemieckie przed kapitulacją rozpoczęły z więźniem magdeburskim przez hr. Kesslera układy, celem uzyskania odeń gwarancji, że pohamuje rewindykacje i odwet …

Rząd lubelski

Rząd lubelski

Los dzielnicy Żółkiewskich i Sobieskich od 6 wieków zrośniętej z Polską, los milionów jej mieszkańców, wówczas przeważnie myślących i czujących po polsku, zawisł od tego czy Warszawa, Lublin i Kraków, który był im drogi, zdąża na ratunek. Z …

Chaos w Warszawie. Ukraińcy we Lwowie

Chaos w Warszawie. Ukraińcy we Lwowie

Podziemna organizacja lewicowa nie drzemała przez czas nieobecności komendanta. Odkąd ów przestał być socjalistą (1914), a zanim okazał głębsze dno swej społecznej fizjonomii zaczęła się publicystyczna i literacka praca nad stworzeniem dlań legendy (Sieroszewski, …

Naród w chwili wyzwolenia

Naród w chwili wyzwolenia

Blisko półtora wieku roboty destrukcyjnej, cztery pokolenia wychowane bez własnej państwowości, co najwyżej w tęsknocie i spiskach powstańczych, przy tym wychowane w różnych ustrojach prawnych, różnych organizmach gospodarczych i różnych systemach rządzenia – oto punkt wyjścia …

Schyłek okupacji

Schyłek okupacji

Od końca lipca marszałek Foch walił taranem w zakrzepłe linie frontu niemieckiego; 14 września [1918 r.] Austria zaproponowała aliantom pokój osobny; 26 [tegoż miesiąca] poprosili o pokój Bułgarzy, w końcu października runął front austriacki we Włoszech nad Piavą, …