Pokój ryski

Pokój ryski

W chwili „cudu Wisły” delegacja polska z Janem Dąbskim na czele czytała w Mińsku straszliwe warunki pokojowe Sowietów: granica Curzona przesunięta jeszcze na Chełmszczyznę, rozbrojenie Polski do 50 000 wojska, wydanie materiału wojennego, zakaz wyrobu broni i amunicji, …

„Cud Wisły”

„Cud Wisły”

Społeczeństwo zapewne nie było chore, tylko nieobeznane z ciężarami niepodległego bytu. Armia była zdemoralizowana nie propagandą bolszewicką, lecz niepewnością co do tego, o jakie cele każe jej walczyć romantyk – naczelny wódz. Potrzebny był dopływ ofiarnych, dobrowolnych sił …

Pogrom

Pogrom

Zza Dniepru wynurzyła się tymczasem zaprawiona w bojach z kontrrewolucją konna armia Budionnego. Liczyła nie sto, lecz około 20 tysięcy, ale tak łatwo przedostała się na prawy brzeg i na tyły Śmigłego, że ów, jak tylko dostał zlecenie rozpoczął …

Rząd Paderewskiego

Rząd Paderewskiego

Odczuwano powszechnie w Polsce, że taki rząd nie potrafi wobec zagranicy na kongresie godnie reprezentować państwa. Przyjechał w grudniu z Paryża, jako delegat Komitetu, Stanisław Grabski, by przekonać Belweder (siedziba naczelnika) o konieczności rozszerzenia rządu na wszystkie odłamy …

Trudności zewnętrzne

Trudności zewnętrzne

Dzień (11 XI 1918) zawieszenia broni, radosny na Zachodzie, przeszedł chmurno nad Polską. Czekały nas jeszcze walki wyzwoleńcze i zmagania z własną słabością. Komitet paryski z niepokojem patrzał na wypracowaną przez Dmowskiego mapę Polski. Mocarstwa zachodnie jej nie …

„Moraczewszczyzna”

„Moraczewszczyzna”

Kapitan-premier nie od razu okazał się takim zawziętym fakcjantem jakim zasłynie po latach 20 wśród walk prowadzonych na prawo i lewo. Gorący Polak i demokrata, pojętny samouk w polityce, przystosowywał się do ubóstwianego komendanta, ale też słuchał rad liderów …

Piłsudski w Warszawie

Piłsudski w Warszawie

Uwolnienia najpopularniejszego wodza domagał się od Niemców jeszcze rząd Świeżyńskiego. Ale ta interwencja była zbędna. Miarodajne czynniki niemieckie przed kapitulacją rozpoczęły z więźniem magdeburskim przez hr. Kesslera układy, celem uzyskania odeń gwarancji, że pohamuje rewindykacje i odwet …

Rząd lubelski

Rząd lubelski

Los dzielnicy Żółkiewskich i Sobieskich od 6 wieków zrośniętej z Polską, los milionów jej mieszkańców, wówczas przeważnie myślących i czujących po polsku, zawisł od tego czy Warszawa, Lublin i Kraków, który był im drogi, zdąża na ratunek. Z …

Chaos w Warszawie. Ukraińcy we Lwowie

Chaos w Warszawie. Ukraińcy we Lwowie

Podziemna organizacja lewicowa nie drzemała przez czas nieobecności komendanta. Odkąd ów przestał być socjalistą (1914), a zanim okazał głębsze dno swej społecznej fizjonomii zaczęła się publicystyczna i literacka praca nad stworzeniem dlań legendy (Sieroszewski, …

Naród w chwili wyzwolenia

Naród w chwili wyzwolenia

Blisko półtora wieku roboty destrukcyjnej, cztery pokolenia wychowane bez własnej państwowości, co najwyżej w tęsknocie i spiskach powstańczych, przy tym wychowane w różnych ustrojach prawnych, różnych organizmach gospodarczych i różnych systemach rządzenia – oto punkt wyjścia …