Schyłek okupacji

Schyłek okupacji

Od końca lipca marszałek Foch walił taranem w zakrzepłe linie frontu niemieckiego; 14 września [1918 r.] Austria zaproponowała aliantom pokój osobny; 26 [tegoż miesiąca] poprosili o pokój Bułgarzy, w końcu października runął front austriacki we Włoszech nad Piavą, …

Prawdziwa wiosna narodów

Prawdziwa wiosna narodów

Wiosna 1918 roku zasłużyła na tę nazwę, bo po niej nastąpiło lato, a nie jesień, jak w roku 1848. Ciepło i światło wśród błyskawic i ołowianej ulewy rozchodziły się na Europę z pól Szampanii i Lotaryngii, z …

Traktaty brzeskie i ich następstwa

Traktaty brzeskie i ich następstwa

Na wiadomość, że rząd sowiecki zawarł z cesarzami zawieszenie broni i rozpoczyna z nimi pertraktacje pokojowe w Brześciu, Kucharzewski spróbował się wprosić na ten kongres, ale dostał odprawę – los Polski był już wewnętrzną sprawą …

Niemcy budują państwa bałtyckie i Ukrainę

Niemcy budują państwa bałtyckie i Ukrainę

W ciągu pół roku zbankrutował w Rosji rząd kadetów i innych stronnictw umiarkowanych. Front podkopany przez agitację żywiołów skrajnych rozsypał się – niemieckie armie przez Kijów i Rygę ruszyły w bezkresne przestrzenie. Rosja przestała …

Rada Regencyjna

Rada Regencyjna

Na akt lozańsko-paryski musiały Niemcy odpowiedzieć co najmniej kontrdemonstracją. 12 września [1917 r.] dwaj cesarze kreowali Radę Regencyjną z 3 członków: zostali nimi na równych prawach: arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski, Zdzisław Lubomirski, popularny jeszcze niedawno prezydent Warszawy i …

Nowy kryzys w legionach

Nowy kryzys w legionach

W Warszawie do ulicznych demonstracji nie dopuszczał Beseler, ale tam także ziemia drżała pod stopami okupantów i kolaborantów. Tymczasowa Rada Stanu bezsilna, mimo najlepszych chęci i wysokich aspiracji państwowotwórczych, słuchała w zakłopotaniu wieści o tym, co …

Uchwały majowe

Uchwały majowe

Antyniemieckie podziemie narodowców skupiało się głównie w 4 ogniskach czyli grupach „Elu”: warszawskiej, lubelskiej, krakowskiej i lwowskiej. Głównymi działaczami byli: dr Zbigniew Paderewski, Juliusz Zdanowski, Stefan Surzycki, Stanisław Rymar, Stefan Dąbrowski, Zdzisław Próchnicki, Aleksander Skarbek. Wilno odcięte żelazną …

Upadek caratu i jego skutki

Upadek caratu i jego skutki

Chwila dziejowa kiedy aktywiści warszawscy cieszyli się nowym przymierzem polsko-pruskim, a pasywiści z upojeniem czytali orędzie Wilsona o „zjednoczonej i niepodległej” była niesłychanie groźna dla ludów spragnionych wolności. Niemiecka agentura w Rosji ogniskująca się przy …

Tymczasowa Rada Stanu

Tymczasowa Rada Stanu

Szantażując Rosję (podobnie jak ona aliantów) Beseler sprowadził do Warszawy część legionów i powołał do życia [6 XII 1916 r.] Tymczasową Radę Stanu [składającą] się z 25 członków pod laską „marszałka koronnego” Wacława Niemojewskiego. Chodziło Niemcom o …

Sztandar polski coraz wyżej

Sztandar polski coraz wyżej

Z historycznej perspektywy nie da się utrzymać teza polityczna, że Polskę wskrzesiły legiony, albo że ją budowali aktywiści, gdy strona przeciwna tylko zbierała owoce cudzych zasiewów i zrządzeń losu. Ale przesadne byłoby twierdzenie, że odbudowanie państwa …