Historia Świata
Wiersz powstał dwa lata przed pierwszym rozbiorem Polski, w 1774 roku ukazał się w czasopiśmie Zabawy Przyjemne i Pożyteczne, zapoczątkował wspaniałą karierę literacką jego autora. To wyznanie patriotycznych uczuć poety wyraźnie nawiązuje do jednego z kazań …
Problematyka polityczna, społeczna, obywatelska zawsze stanowiła najważniejszy nurt w twórczości Potockiego, pisarza, któremu towarzyszy legenda nieustraszonego bojownika o postęp, prawdę i religijną tolerancję, wolność sumienia. Zarazem jego pisarstwo pozostawało też w kręgu oddziaływania sarmatyzmu. Z pewnością …
Wiersz porusza się w kręgu zasadniczych problemów podejmowanych przez główne nurty poezji barokowej, nawet całą europejską sztukę tego okresu. Stawia szereg podstawowo ważnych pytań o naturę świata: co w nim jest najstarsze, najpiękniejsze, największe? W końcu pojawia się …
Arianizm — nazwa pochodzi od Ariusza (ok. 270-336), który przeczył boskości Chrystusa, uznawał jednak podobieństwo między nim a istotą boską. Arianizm już w IV wieku uznano za herezję. W Polsce arianie pojawili się w połowie XVI wieku, pod koniec tego …
Sonet to utwór liryczny składający się z 14 wersów zebranych w dwa czterowiersze i trzy tercyny (strofy po trzy wersy). Owym 8 oraz 6 wersom odpowiadają samodzielne jednostki znaczeniowe, tematyczne. Dwie pierwsze (dłuższe) strofy zwykle mają charakter opisowy, trzywersowe …
Analizując i ten utwór, wciąż pozostajemy w kręgu motywów miłosnych w twórczości Morsztyna. Motywów ujętych podobnie: miłość jest źródłem cierpienia, niepewności, rozlicznych rozterek podmiotu lirycznego. Stan psychiczny tego ostatniego jest aż tak zły, iż można go porównać do …
Koncept to niezwykłe ujęcie treści dzieła, zaskakujący, odkrywczy i niebanalny pomysł jego autora. Często koncept zostaje wpisany w oryginalną puentę utworu, przede wszystkim wiersza. Z reguły koncepty służą przede wszystkim ukazaniu sprzeczności, paradoksów świata, są ważnym elementem wyszukanej pod względem …
Liryka miłosna Morsztyna przynosi niemal pełny przegląd barokowych efektów formalnych. Jest kunsztowna, odznacza się wielką różnorodnością schematów wersyfikacyjnych i stroficznych, zaskakującymi, oryginalnymi konceptami, pomysłami, którym jednak towarzyszą rygory gatunkowe – na przykład sonetu, jak w głośnym wierszu Do …
Kalendarze w latach niewoli
Ogromna, bardzo już zróżnicowana produkcja kalendarzowa nie została zahamowana przez zaborców. Nadal ukazywały się kalendarze mające tradycję. Zaczęły wychodzić również nowe. Szczególnie rozwinęły się kalendarze gospodarskie, a w Galicji i zaborze rosyjskim pierwszych lat XIX w. …
Począwszy od 1737 r. zaczęły ukazywać się w Polsce kalendarze polityczne, a następnie — polityczno-historyczne i obywatelskie, pomyślane ambitnie, z troską o wysoki poziom i rzetelność informacji, służące wiedzy i wychowaniu, nauce i kulturze, wyrażające nierzadko postępowe idee, …