Rządy Sikorskiego

Rządy Sikorskiego

W myśl konstytucji władzę prezydenta objął zastępczo marszałek Sejmu Rataj. Ten powierzył utworzenie gabinetu gen. Sikorskiemu. Piłsudski wobec wezbranej fali namiętności partyjnych, zwłaszcza wśród narodowców, podjął się szefostwa sztabu przy Sosnkowskim, ministrze spraw wojskowych. Nowy premier ogłosił stan …

Tragedia grudniowa

Tragedia grudniowa

Otwarcie izb poprzedziły gorączkowe rokowania o podział kierownictwa w parlamencie i w kraju. Narodowcy, choć najsilniejsi uznali za swój obowiązek poświęcić interesy swych zamożniejszych wyborców – ziemian, poprawić wraz z ludowcami wadliwą ustawę 1920 r. o reformie rolnej, …

Wybory listopadowe 1922 r.

Wybory listopadowe 1922 r.

Po doświadczeniach nie zawsze budujących konstytuanty społeczeństwo spragnione było rządu, który miałby poparcie przedstawicielstwa narodowego i mógł celowo i konsekwentnie gospodarować. Dokuczyła chwiejność i kruchość partyjek – nawoływano do konsolidacji. Jeżeli pierwszy sejm zwyczajny nie stworzyłby …

Podstawy i perspektywy polityki zagranicznej

Podstawy i perspektywy polityki zagranicznej

Państwo, które Sejm Ustawodawczy zostawiał swemu następcy, liczyło 384 000 km2 z [27,1] milionami ludności, w czym było rdzennych Polaków 69%, innych narodowości 31%. Nie był taki twór anomalią, ani w świecie słowiańskim, gdzie Czesi …

Dzieło Sejmu Ustawodawczego – polityczne i gospodarcze

Dzieło Sejmu Ustawodawczego – polityczne i gospodarcze

Sejm Trąmpczyńskiego, blisko czteroletni, nie doczekał się dotąd sprawiedliwego porównania ze swym sławnym poprzednikiem. Piłsudski i stańczycy postarają się go, owszem, poniżyć. Chociaż mu społeczeństwo nie dało mocnej większości, choć przeważali w nim …

Koniec Sejmu Ustawodawczego

Koniec Sejmu Ustawodawczego

O cóż to tak się poróżniły stronnictwa w niespełna dwa lata po świętej zgodzie z czasów Jedności Narodowej? Co łączyło nadal lewicę z Piłsudskim? Niełatwo znaleźć odpowiedź w ówczesnych zagadnieniach bieżących. Zapowiedzi konstytucji czekały na urzeczywistnienie. Różne …

Przewlekłe przesilenie

Przewlekłe przesilenie

Zaledwie Skirmunt wrócił do Warszawy, premier zwołał 2 czerwca [1922 r.] radę ministrów, na której delegaci w obecności naczelnika państwa zdali sprawę z obrad genueńskich. Piłsudski się uniósł i ostro wymawiał Skirmuntowi, że nie zapobiegł układowi w Rapallo, …

Gabinet Ponikowskiego

Gabinet Ponikowskiego

Dawny aktywista, jeszcze „elowiec”, doszedłszy do władzy po nagłym i niezbyt zrozumiałym odejściu Witosa (13 IX 1921), wniósł do stosunków wewnętrznych ducha porozumienia i współpracy. Gdyby nie ów dramat wileński, można by zimę i wiosnę 1921-1922 roku uważać …

Wcielenie Wileńszczyzny

Wcielenie Wileńszczyzny

Czyn gen. Żeligowskiego skierowany przeciw aspiracjom Litwy kowieńskiej, w Polsce powitano jako poprawkę błędu przedpółtorarocznego. Na Zachodzie politycy, którzy przeciw Polsce wysuwali zasadę etnograficzną na Rusi, a ignorowali ją na Śląsku, z oburzeniem odgadli, że generał działał na …

Walka o Górny Śląsk

Walka o Górny Śląsk

a) Przed plebiscytem.

Słusznie przepowiadał delegat polski na konferencji pokojowej, że wielu synów Śląska przeklinać będzie swych ojców za ich głosowanie na korzyść Niemców w narzuconym plebiscycie. Odrobić w ciągu roku skutki wiekowej germanizacji było rzeczą …