Frygowie i Lidyjczycy – następcy Hetytów

Plemiona Frygów i Lidyjczyków napłynęły do Azji Mniejszej z Tracji i Macedonii, a z Iliady Homera wnioskować można, że już w czasie wojny trojańskiej (XII w. p.n.e.) istniało w Anatolii kilka ośrodków frygijskich, które wypełniły próżnię powstałą po upadku imperium hetyckicgo. Jednakże bujny rozkwit Frygii jako jednolitego państwa nastąpił ok. VIII w. p.n.e., kiedy rządził nią król Midas wiele razy możemy go spotkać jako bohatera greckiej mitologii. Frygia sięgała wówczas do Cylicji nad Morzem Śródziemnym, Eufratu na wschodzie i do Morza Egejskiego na zachodzie. Stolicą państwa było miasto Gordion (100 km na zachód od Ankary), gdzie wybudowano ogromny kompleks pałacowy i wiele innych wspaniałych budowli, których pozostałości podziwiać możemy po dziś dzień (również jeden z większych na świecie tumulusów). Na początku VII w. p.n.e. przybyli tu indoeuropejscy Kimmeriowie, doprowadzając do upadku potęgi Frygów. Napadli i złupili Gordion i przez następnych kilkadziesiąt lat plądrowali dawne ziemie państwa frygijskiego.

Schedę po Frygach przejęli Lidyjczycy, którzy zajmowali ziemie w zachodniej części Azji Mniejszej. Lidia zaczęła się liczyć jako dominująca siła polityczna w tym regionie mniej więcej od czasu rządów króla Gygesa (685 – 652 r. p.n.e.), który przyjął szeroko zakrojone plany ekspansji. Lidyjczycy zapragnęli przede wszystkim zapanować nad koloniami greckimi położonymi przy wybrzeżu Morza Egejskiego, ale te zaciekle się broniły. W końcu ostatniemu królowi Lidii (której stolicą było Sardes), sławnemu Krezusowi (560 – 546 r. p.n.e.), udało się podporządkować wszystkie jońskie miasta, a jedynie Milet zachował na mocy porozumienia całkowitą niezależność. Wprawdzie Krezus wyniósł państwo lidyjskie na szczyty potęgi (chociaż już wcześniej zaczęto tu bić pierwsze w świecie monety), lecz jednocześnie doprowadził do jego upadku. Po powodzeniach na zachodzie postanowił on uprzedzić atak Persów, którzy po opanowaniu państwa Medów, leżącego pomiędzy Lidią a Persją, graniczyli z państwem Krezusa. Wyprawa z 546 r. p.n.e. zakończyła się niepowodzeniem, a ośmielony tym król Persji Cyrus ruszył za wycofującym się Krezusem i całkowicie rozbił jego wojska w bitwie pod Sardes. Droga do opanowania Azji Mniejszej stanęła dla Persów otworem.