Gall Anonim

Nazwisko: Gall Anonim
Imię/Imiona:
Znany też jako: Anonim zwany Gallem
Urodzony: brak danych ()
Zmarł: brak danych ()
Kategoria: Literatura.

Gall Anonim (Anonim zwany Gallem) – żyjący na przełomie XI i XII w. Najprawdopodobniej francuski benedektyn, autor pisanej w latach 1112-16 Kroniki, najstarszej kroniki polskiej w języku łacińskim. Dzieło Galla napisane jest w konwencji średniowiecznej historiografii i epiki dworsko-rycerskiej; są to tzw. gesta, czyli dzieje opiewające czyny bohatera. Nie jest to więc w ścisłym znaczeniu tego słowa kronika – w dziele Galla brak dat, nie obowiązuje także chronologia, a autor wykorzystuje obok zapisu faktów teksty fikcyjne (mowy bohaterów, wiersze okolicznościowe, m.in. tren na śmierć Bolesława Chrobrego, elementy baśniowe, np. podanie o myszach i Popielu). Nie wiadomo, czy Gall posługiwał się wcześniejszymi dokumentami, zwłaszcza przy odtwarzaniu dziejów przed panowaniem Bolesława Krzywoustego, który jest głównym bohaterem Kroniki. Autor dzieli ze swym bohaterem myśl polityczną, oddając intencje władcy i sławiąc jego dokonania, pomijając epizody dla monarchy niewygodne. Na Kronikę składają się trzy księgi: I – obejmuje dzieje przodków księcia, II – lata jego młodości do chwili, gdy zostaje władcą, III (nie ukończona) – lata 1109-1113. Aleksander Bruckner określał Kronikę mianem powieści historycznej, wskazując na jej zalety literackie. Kronika daje dobre świadectwo o talencie autora, zorientowanego w stylistyce i budowie podobnych dzieł, stosującego zrytmizowaną łacinę, a w konstrukcji posługującego się sprawnie zasadą symetrii (listy dedykacyjne poprzedzające księgi, wierszowane wstępy-streszczenia i mowy bohaterów). Stawia to dzieło Galla w rzędzie interesujących pod względem artystycznych osiągnięć średniowiecznej prozy historiograficznej, o znacznych zarazem walorach poznawczych.