Nazwisko: Konopnicka
Imię/Imiona: Maria
Znany też jako: Wasiłowska, Jan Sawa
Urodzony: 23 maj 1842 (Suwałki, Polska)
Zmarł: 8 październik 1910 (Lwów, Ukraina).
Maria z Wasiłowskich Konopnicka – urodziła się 23 V 1842 r. w Suwałkach. Dzieciństwo spędziła w Kaliszu, ucząc się początkowo w domu. Następnie, w latach 1855-1856 uczyła się na pensji sióstr sakramentek w Warszawie, gdzie poznała Elizę Orzeszkową. W wieku lat dwudziestu, w roku 1862, poślubiła ziemianina Jana Jarosława Konopnickiego i wraz z mężem zamieszkała w majątku Bronów pod Łęczycą. W czasie powstania styczniowego Konopniccy, w obawie przed aresztowaniem, wyjechali do Drezna, gdzie Maria Konopnicka podjęła intensywną pracę samokształceniową. Wtedy też zaczęła pisać. Wrócili do kraju w roku 1865, po ogłoszeniu amnestii, jednak zmuszeni byli sprzedać zadłużony Bronów i wziąć w dzierżawę niewielki folwarczek Gusin. Małżeństwo Konopnickich nie należało do udanych, rozpadło się ostatecznie w roku 1877, kiedy to Maria wyjechała wraz z sześciorgiem dzieci do Warszawy. Mieszkała tu do roku 1890, zawsze w bardzo złych warunkach. Pracowała jako nauczycielka, publikowała, od roku 1878 brała udział w konspiracyjnych i jawnych akcjach społecznych (Czytelnia dla Kobiet, Koło Oświaty Ludowej, opieka nad więźniami politycznymi i kryminalnymi). W roku 1882 wyjechała do Austrii i Włoch, zaś w 1884 – do Czech. Od roku 1890, zmuszona przez władze carskie (oraz przez konieczność leczenia jednej z córek) przebywała w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Francji i we Włoszech, utrzymując jednak stały kontakt z krajem. Jej sytuacja materialno-bytowa poprawiła się dopiero w roku 1903, kiedy to, w rok po obchodach 25-lecia swej pracy pisarskiej, Konopnicka otrzymała jako dar narodowy dworek w Żarnowcu pod Krosnem. Po roku 1905 w dalszym ciągu nie rezygnowała z pracy społecznej, między innymi wyjechała do Warszawy, by wraz z innymi działaczkami organizować pomoc dla uwięzionych i ich rodzin. Umarła 8 X 1910 r. w sanatorium we Lwowie.
Maria Konopnicka zadebiutowała wierszem W zimowy poranek, opublikowanym w roku 1870, ale za jej właściwy debiut uważa się poetycki cykl W górach, ogłoszony w roku 1876. W latach 1884-1886 pisarka redagowała pismo dla kobiet Świt
. Początkowo zajmowała się głównie poezją, lecz z czasem zaczęła uprawiać również gatunki prozatorskie. Debiutancki tom nowel Cztery nowele ukazał się w roku 1888, niedługo potem następne.
Do najbardziej znanych utworów Marii Konopnickiej należą:
– cykle liryczne: Wieczorne pieśni, Na fujarce, Z łąk i pól, Po rosie, Linie i dźwięki, Italia;
– epos Pan Balcer w Brazylii;
– nowele: Mendel Gdański, Nasza szkapa, Miłosierdzie gminy;
– utwory dla dzieci: O krasnoludkach i sierotce Marysi, O Janku Wędrowniczku, Na jagody.