Rzymianie nową potęgą w Azji Mniejszej

Ostatnią próbę powstrzymania ekspansji Rzymian na Wschód podjął król Pontu Mitrydates VI Eupator (120 – 63 r. p.n.e.), uderzywszy niespodziewanie na zachodnią część Azji Mniejszej, wyzwalając tamtejsze miasta, które nienawidziły Rzymian za ich poborców podatkowych cechujących się niesłychaną wręcz chciwością i bezwzględnością. W sumie Mitrydates prowadził z Rzymem trzy wojny, a ostatnia skończyła się w 63 r. p.n.e. zupełną jego klęską (pobił go Gnejusz Pompejusz). Wówczas Pont został zamieniony na rzymską prowincję, równocześnie zresztą z Cylicją i Syrią (po rozpadzie imperium Seleucydów). Skończyła się epoka hellenizmu, a rozpoczął okres tzw. pax romana (pokój rzymski) w Azji Mniejszej, który trwał aż do upadku cesarstwa rzymskiego. Pomimo finansowej eksploatacji (lokalni magnaci w czasach cesarstwa byli trzymani krótko, inaczej niż za republiki) miasta w tym regionie rozwijały się szybko, zaznając względnego spokoju. Niektóre z nich stały się ważnymi centrami polityczno-kulturalnymi. Cała Azja Mniejsza pokryta została siecią dróg, powstawały mosty i akwedukty. Największy rozkwit miast anatolijskich przypadł na okres rządów Trajana i Hadriana w II w. n.e. Niespełna dwa stulecia później Azja Mniejsza znalazła się w granicach cesarstwa bizantyńskiego, spadkobiercy upadłego imperium rzymskiego.