Warkoczyk

Warkoczyk

Bezpośrednim impulsem do napisania tego utworu stało się zwiedzanie muzeum w Oświęcimiu. Miejscu, gdzie każdy na własne oczy może przekonać się, co człowiek jest w stanie zrobić innemu człowiekowi, jak nisko może upaść, pozbawić się nawet elementarnych przymiotów człowieczeństwa, …

List do ludożerców

List do ludożerców

W literaturze polskiej odnajdziemy sporo przykładów utraty ludzkich cech przez powołanych do życia bohaterów prozy, poezji. Z reguły działo się tak w sytuacjach najtrudniejszych: podczas wojny, głodu, bezpośredniego zagrożenia życia. Wiersz Różewicza dotyczy zupełnie innej sytuacji – …

Prawa i obowiązki

Prawa i obowiązki

W jednym ze swych najbardziej znanych wierszy Różewicz postawił kwestię: Kto jest poetą? Współcześnie nie można jednoznacznie odpowiedzieć na postawione w tytule wiersza pytanie, warunkiem bycia poetą nie jest już nawet samo pisanie wierszy, które i tak …

Jak dobrze

Jak dobrze

Wojna była dla pokolenia rówieśników Tadeusza Różewicza tak wielkim i tragicznym doświadczeniem, że zmusiła ich do zweryfikowania wszystkich wcześniejszych wyobrażeń o świecie. Różewicz debiutował bezpośrednio po wojnie, jest reprezentantem tzw. pokolenia Kolumbów, był żołnierzem Armii Krajowej. I może …

* * * (oblicze ojczyzny)

* * * (oblicze ojczyzny)

Wiersz jest próbą zdefiniowania pojęcia ojczyzny, wskazania zmienności jego sensów. Początkowo ojczyzna to przede wszystkim miejsce urodzenia – jest mała, ograniczona do najbliższego otoczenia: podwórek, na których bawimy się, paru ulic, po których spacerujemy podczas …

Który skrzywdziłeś

Który skrzywdziłeś

Jest to chyba najpopularniejszy, najczęściej cytowany i wykorzystywany do rozlicznych celów wiersz Czesława Miłosza (powstał w 1950 roku). Przez lata nie stracił aktualności, ma charakter ponadczasowy, uniwersalny. Mówi bowiem przede wszystkim o władzy, jej wynaturzeniach, złym wykorzystywaniu, nadużywaniu. …

Piosenka o końcu świata

Piosenka o końcu świata

Wiersz pochodzi z tomu Ocalenie wydanego w 1945 roku. Ogromna większość utworów zamieszczonych w tym zbiorze została napisana w Warszawie podczas okupacji hitlerowskiej, niektóre teksty były publikowane podczas wojny w wydawnictwach podziemnych. Cała książka ma przełomowe …

Wyprawa do lasu

Wyprawa do lasu

Kończy się dzień, zachodzi słońce. O tej porze, w ostatnich promieniach słońca, las jest wręcz bajkowo piękny, ma niepowtarzalny nastrój:

A tam nad nami uczta. Dzbany złota,
Czerwone wina w osinowej miedzi.
I wiezie dary powietrzna karoca

Miłość

Miłość

Bez miłości, wiary i nadziei nie można wyobrazić sobie ludzkiego szczęścia, nawet pełnego człowieczeństwa – tak jednoznacznie sformułowane przekonanie powraca w wielu utworach Czesława Miłosza. Jeśli tak jest, to niezbędna staje się refleksja nad istotą miłości i właśnie ten …

Firanka

Firanka

To kolejny z wierszy napisanych po śmierci córki pisarza. Nietrudno wyobrazić sobie przedstawioną w tym utworze sytuację:

Otworzyłem okno, a firanka
pofrunęła ku mnie,
jak Anka w trumnie.

Poruszająca się w przeciągu firanka przypomina podmiotowi lirycznemu (możemy go utożsamić …