TELEDORY: STRES

Tak się szczęśliwie złożyło, że niedawno skończyłem studia. Co miało spaść z serca, już spadło i roztrzaskało się o podłogę. Chciałoby się jakoś podsumować te, bądź co bądź, pięć lat z życia. I tu pojawia się problem, bo gardło ściśnięte. Ocalałem, ale obrabowano mnie z języka. Szukam więc piosenki, obrazu, które powiedziałyby więcej niż tysiąc słów, ale szczęśliwie w moim przypadku wystarczy jedno słowo i tak się składa, że to również tytuł piosenki, której towarzyszy obraz, jakże adekwatny do sytuacji.

Studia to dla mnie czas wyzuty ze wspomnień. Powinienem był zebrać ich multum, wszak to okres wzmożonej aktywności, gromadzenia różnorakich doświadczeń. Dla mnie jednak oznaczał życie na pół gwizdka; życie w cieniu uczelni, której wątpliwy majestat unosi się nad wszystkim, co jest udziałem człowieka. Dlatego zrzekam się wspomnień z ostatnich pięciu lat życia, bo czuję, że nie należą one do mnie, że gdzieś na odwrocie mają stempel uczelni i niczym nie różnią się od notatek nerwowo wertowanych przed egzaminem. Pozostaje jedynie życie uczelniane – ławka, wejściówka, sesja – jakże jałowe i odstręczające. Dla takiego życia nie mam szacunku, wyłącznie pogardę i wściekłość, a dzięki „Stress” Justice, także wrzask.

Idzie młodość, a na plecach zamiast skrzydeł anielskich dźwiga trumny. Idzie młodość jednością silna, rozumna w szale. Razem, idą młodzi przyjaciele, a na imię im Zniszczenie. Młodość w teledysku Gavrasa to prymitywna siła, która niszczy wszystko na swojej drodze. Ta sama siła, którą w „Tangu” Sławomira Mrożka ucieleśniał Edek – cham, który po cichutku objął panowanie nad rządem dusz, pożenił wysokie z niskim i wprowadził świat na nowe tory postępu. „Potomostwo” idzie w jego ślady i zmierza naprzód, czyli do przodu. Gdy jeden chłopaków łapie za puszkę spray’u i kreśli wymowne graffiti – nieprzerwaną linię czerwieni – stanowiące szlak, którym podążają on i jego koledzy. Cokolwiek stanie na ich drodze, zostanie zniszczone. Nie mają już wyrozumiałości swojego protoplasty, rozdzielają ciosy na lewo i prawo. Eugeniusz mógł jeszcze czuć się bezpiecznie w towarzystwie Edka. Konformizm i tchórzostwo gwarantowały mu spokój. Ekipa filmowa towarzysząca wandalom nie może już liczyć na podobną wyrozumiałość. Tango Mortale.

Przyglądając się pochodowi wściekłych nastolatków ze „Stress”, stają mi przed oczami obrazy Czarnych Koszul szturmujących Rzym, działa z Pancernika Potiomkina wycelowane w Sankt Petersburg, marsz nacjonalistów z finału „Dziennika Panny Służącej”. Tych kilku wyrostków z teledysku Gavrasa to siła równie nieobliczalna, zdolna zmienić świat w żywe piekło. Wychowani w ogromnych, przeludnionych blokowiskach, są niechcianym potomstwem nowoczesności. Zamknięci w ciasnych gettach nie znają innej przestrzeni niż ta zarażona nienawiścią, podzielona między zastępy znudzonych złodziejaszków. Zepchnięci na margines społeczeństwa przez lata dojrzewali do wyjścia na ulicę. Tłukąc przechodniów i niszcząc społeczne mienie, poszerzają tylko pole walki, w którym ich zamknięto: